Kotor
Crna Gora Kotor
KOTOR LETOVANJE 2023
Kotor je grad smešten u jugoistočnom delu Bokokotorskog Zaliva. Kotor je magnet za turiste iz celog sveta, privlačeći ih svojom bogatom istorijom, kulturnom baštinom i predivnom prirodom.
Boka Kotorska zauzima područje od oko 87.3 km2 i dužinu obale od 105.7 km, obuhvatajući 4 manja zaliva. Područje Kotora je sa svih strana opasano krečnjačkim masivima crnogorskih planina: sa jugoistočne strane planinom-Nacionalnim Parkom Lovćen (1749 metara), sa severozapadne ograncima planina – Orjen (1895 metara), Radoštak (1446 metaara) i Dobroštica (1570 metara). Blizina veličanstvenih crnogorskih planina u zaleđu Bokokotorskog zaliva je pogodna za raznovrsne avanturističke aktivnosti u prirodi (planinarenje, pešačenje, ribolov…).
Bokokotorski Zaliv je kulturno područje nastalo skladnom simbiozom prirodnog fenomena i nasleđa koje je stvorio čovek, a na teritoriji Opštine Kotor postoji 192 nepokretnih kulturnih dobara.
Kotor, kao naselje se prvi put pominje 168. godine p.n.e, i bilo je naseljeno tokom drevnih i rimskih perioda, kao deo rimske provincije Dalmalacije, pod nazivima Acruvium, Ascrivium ili Ascruvium. Grad Kotor /kasnije po latinskom nazivu Cattaro/ je bio utvrđen od ranog srednjeg veka, kada car Justinijan 535. godine gradi svoje utvrđenje iznad drevnog Acruviuma, posle pobede nad Ostrogotima. Bedemi moćne kotorske tvrđave, jednog od čuda srednjovekovne fortifikacione arhitekture Jadrana i primorja, nastajali su postepeno u periodu od 9. do 19. veka i predstavljaju neprekinuti pojas zidina oko starog urbanog jezgra i strme litice brda Sveti Ivan /San Giovanni/ iznad grada.
Tokom 14. veka se trgovina, razvijena u naselju Cattaro kako je grad tada nosio naziv do 1918. godine, takmičila sa susedima – Dubrovnikom – Republikom Raguzom i Mletačkom Republikom. Veliki grad Kotor je bio deo moćnog srpskog carstva tokom vladavine Stefana Nemanje, a grad nazvan Cattaro na latinskom je stekao nezavisnost od vlasti Mletačke Republike 1420. godine, da bi pripao mletačkoj provinciji Albaniji u periodu od 1420. do 1797. godine, osim perioda otomanske uprave, od 1538. do 1571. i od 1657. do 1699. godine. Pomorska trgovina bokeške mornarice i kotorskih trgovaca je imala značajnu ulogu u privredi i društvenim tokovima grada. Stanovnici Kotora i Boke Kotorske su uspeli da razviju izvanrednu pomorsku flotu kojom su organizovali odličnu pomorsku trgovinu, većinom u Jadranu i Mediteranu. Velike zarade od pomorske trgovine su Kotoru i Boki omogućile razvoj kulture, arhitekture, umetnosti i muzike. Tokom mletačke uprave, od 16. do 18. veka su se značajno razvila bokokotorska naselja Perast, Dobrota, Prčanj i Stoliv, sa ogromnom moći i kapitalom, omogućivši status bogatih pomorskih zajednica. Uz pomorstvo su svilarstvo i uzgoj svilene bube bili odlično razvijeni na području čitave Boke u urbanim i ruralnim mestima, sa brojnim radionicama za proizvodnju i preradu svile i svilenih tkanina. Svila je često korišćena u izradi svečanih narodnih bokeških nošnji, muških i ženskih, jer je svila izuzetno poštovana i određivala društveni status lokalnog stanovništva koje je rado nosilo tako raskošno izrađene i ukrašene nošnje i prekrasnu odeću.
Posetioce Kotora i Boke očekuje nezaboravni pogled na Bokokotorski zaliv, posle uspona do majušnog sela Gornjeg Stoliva, uz uživanje u blagotvornom mirisu divljeg bosiljka i svežem vazduhu koji stiže sa okolinih planina.
Kotor leži u podnožju ogromnog Lovćena, u Bokokotorskom zalivu koji je po svojoj lepoti i izgledu jedinstven na čitavom Mediteranu. Stari Grad Kotor je jedan od najbolje očuvanih srednjovekovnih gradova u ovom delu Mediterana, čiji je zaštitnik vekovima bio Sveti Đorđe. Kotor je sačuvao srednjovekovni izgleda, tipičnog za primorske gradove Jadrana nastale u periodu između 12. i 14. veka. Brojni i izuzetno vredni spomenici srednjovekovne arhitekture doprineli su da Kotor postane deo UNESCO Svetskog prirodnog i kulturnog nasleđa. Urbano jezgro starog Kotora karakteriše sazvežđe uskih i stešnjenih prostora krivudavih ulica i brojnih manjih ili većih trgova, koji su u prošlosti imali značajnu privrednu funkciju – Trg od oružja, Trg od brašna, Trg od mlijeka, Trg od drva,…. Najlepši i najznačajniji spomenik romaničke arhitekture na Jadranu je veličanstvena Katedrala Svetog Trifuna, sagrađena 1166.godine na ostacima ranijeg hrama iz 8. veka koji je originalno bio posvećen Svetom Nikoli. Tokom kratkog života se svetitelj proslavio svojim sposobnostima i mnogim čudima, ozdravljenjem bolesnih i zaposednutih, među kojima se posebno pročulo isceljenje opsednute ćerke cara Gordijana u Rimu. Sveti Trifun je uživao veliku slavu i poštovanje u istočnoj i zapadnoj crkvi. U Katedrali Svetog Trifuna u Kotoru postoje ostaci fresaka iz 14. veka. U dragocenoj Riznici kotorske katedrale se čuvaju retki umetnički i religiozni predmeti koje su izrađivali majstori iz Kotora u periodu od 14. do 20. veka. Sveti Trifun je obično predstavljen sa modelom svoje crkve iz Kotora u rukama, a Sveti Bernard iz Sijene stoji kao zaštitnik moreplovaca i svega što je u vezi sa pomorstvom. Dan Svetog Trifuna se obeležava i tradicionalno proslavlja u Kotoru po običaju koji datira iz 9. veka. Ceremonija obeležavanja Dana Svetog Trifuna se odvija u slavu zaštitnika grada i počinje krajem januara i traje do prvih dana februara. Originalno ispred katedrale Svetog Trifuna članovi Bokeške mornarice u svečanim srednjovekovnim odelima i sa originalnim oružjem kojim su se njihovi preci borili sa Turcima, igraju narodno kolo, upućujući poruku fides et honor –vera i čast. Ovu jedinstvenu kotorsku i bokeljsku svečanost predvode dva ugledna stanovnika Kotora – jedan katolik i jedan pravoslavac, koji donose svete mošti i relikvije na oltar i tamjanom osvećuju dragocenosti, lokalno stanovništvo i posetioce. Ovaj drevni kotoski običaj svakako ima poseban razlog i logično značenje, a obuhvata službu i svečanu povorku koja se kreće kroz grad. Ovu tradicionalnu svečanost u Kotoru prate stanovnici, crkveni horovi, gradska muzika i igrački ansambli.
Uz Katedralu Svetog Trifuna u sredistu starog dela Kotora, postoji mnoštvo primera crkvene arhitekture iz istorijskog perioda od 12. do 20. veka. Romanička Crkva Svete Marije u Kotoru je sagrađena 1221. godine na ostacima predromaničke crkve i obuhvata ostatke monumentalnih fresaka, kao i ranohrišćansku krstionicu. Crkva Svetog Mihaila u Kotoru, u gotskom stilu arhitekture, sagrađena je na ostacima Benediktanskog manastira iz 7. veka, a njene freske potiču iz 15. veka. Lapidarijum se danas nalazi u Crkvi Svete Klare iz 14. veka koju odlikuje izuzetno lep mermerni oltar, rad vajara Franceska Kabjanka iz 18. veka. Crkva Bogorodice zdravlja u Kotoru potiče iz 15. veka i nalazi se na pola puta prema Brdu Svetog Jovana. Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Kotoru je izgrađena početkom 20. veka u srpsko-vizantijskom stilu i čuva dragocenu zbirku ikona i izvanredan ikonostas.
Kotorska Sahat kula iz 17. veka u središtu središnjeg kotorskog trga, preko puta Glavne kapije grada, jedan je od najprepoznatljivijih simbola Kotora. Ispod Sahat kule u Kotoru je Stub srama koji je u prošlosti služio za kažnjavanje optuženih za krađu, tako što je optuženi/optužena bio/bila privezana za Stub, da bi svi stanovnici Kotora znali za njegov/njen prestup. Veoma zanimljiva znamenitost, kada se posmatra sa stanovišta savremenih odnosa.
Kotor je rodni grad čuvenih jadranskih pomoraca i trgovaca koji su u spomen i slavu svoga perioda izgradili mnoge aristokratske zgrade koje danas ponosno svedoče o raskošnoj prošlosti i bogatom nasleđu. U starom delu Kotora je sagrađeno nekoliko prekrasnih palata: Palata Drago, Palata Bizanti, Palata Pima, Barokna Palata Grgurina, Muzej Pomorstva, Palata Beskuća…
Za ljubitelje prirode, Kotor ima mnogo toga da ponudi. Bokokotorski zaliv, okružen visokim planinama, pruža jedinstven pejzaž koji oduzima dah. Možete iznajmiti čamac i istražiti zaliv, posetiti male ostrva kao što su Gospa od Škrpjela i Sveti Đorđe ili jednostavno uživati u vožnji dok se divite netaknutoj prirodi. Ako volite planinarenje, tu su i brojni planinski putevi koji vode do spektakularnih vidikovaca, pružajući vam panoramski pogled na zaliv.
Klimu Kotora odlikuju topla suva leta i blage vlažne zime. Najtopliji mesec je jul, sa prosečnom temperaturom vazduha od 25°C, a najhladniji mesec je januar, sa prosečnom temperaturom od 7,4 °C. Najčešći vetrovi Kotora duvaju sa jugoistoka, kao i bura, koja dolazi sa severa. Sezona kupanja u Kotoru obično traje 144 dana.